Pobyt na oddziale to trudny czas dla pacjenta i jego bliskich. Ale problemy i stres rzadko kończą się z chwilą otrzymania wypisu. Zwłaszcza gdy choroba oznacza długie leżenie w łóżku. Jeżeli opiekujesz się osobą przewlekle chorą, wśród obowiązków jest również dbanie o odpowiednią dietę chorego. O zasadach i zaleceniach żywieniowych osób z dysfunkcją ruchu opowiedzą – podczas listopadowego spotkania Pro salute – Beata Czernik i Bożena Hoinkes, specjalistki dietetyki ze Szpitala Ślaskiego w Cieszynie. Wykład rozpocznie się 27.11 (wtorek), o godz. 16.00, w Sali konferencyjnej Pawilonu Diagnostyczno-Zabiegowego Szpitala Śląskiego w Cieszynie, wstęp bezpłatny.

- Unieruchomienie zawsze, niezależnie od wieku, jest dla organizmu niełatwym wyzwaniem – gdy trwa dłużej – ma zwykle znacznie poważniejsze konsekwencje. Pojawia się nie tylko ogólne osłabienie organizmu, ale i spadek tolerancji wysiłku. Aby chory szybciej odzyskał siły, trzeba przyspieszyć regenerację organizmu, nie obciążając układu pokarmowego, poprzez wprowadzenie wzmacniającej diety – tłumaczy B.Czernik.

Stwórzmy choremu taki klimat posiłku w jakim my sami chcielibyśmy jeść.
Ważnym jest, aby osoby mogące zrobić to samodzielnie, próbowały jeść same. Nawet jeśli nakruszą, pochlapią się lub ubrudzą, ćwicząc zachowują sprawność. Ważne by nasz bliski czuł się możliwie niezależnym. Podawane posiłki powinny być pełnowartościowe, aby organizm mógł sprawnie funkcjonować i walczyć z chorobą.

Nie wpadajmy w skrajności
Często w trosce o naszych bliskich chcemy podawać im do jedzenia tylko to co zdrowe, bez tłuszczu, na parze, ekologiczne i bez przypraw, żeby nie zaszkodziły. Nie popadajmy w skrajności. Jeśli nasz chory nie ma wyraźnego przykazu konkretnej diety, a ma ochotę na różne produkty pozwólmy mu zjeść to, co zechce. Co mam na myśli - nie bójmy się raz po raz podać coś smażonego, śledzia, ogórka kiszonego, coś dobrze przyprawionego. Każdy ma czasem ochotę na wyrazisty smak i wszystko w umiarze nie powinno zaszkodzić, a jedzenie wyłącznie warzyw na parze i jałowego mięsa może się znudzić.

Forma posiłku na miarę chorego
- Zwróćmy uwagę na ile nasz chory jest samodzielny i jeśli może gryźć i odgryzać np. pieczywo nie krójmy na bardzo drobne kawałki. Osobie normalnie żującej i połykającej wcale to nie ułatwia jedzenia, a wręcz przeciwnie drobne kęsy nie tworzą masy na całą buzię i łatwiej się zakrztusić. Jeśli nasz chory ma problem z gryzieniem i połykaniem pokrójmy kanapkę, mięso na części, nie za duże i nie za małe. Jeśli spożywa tylko dania płynne, polecam użyć blendera, a zwłaszcza w sytuacji podawania posiłku przez sondę – instruuje B.Hoinkes.

Jeśli nasz chory ma problem z koordynacją ruchową
Przygotowując posiłek dbajmy by "nie zastawiać pułapek" na naszego chorego. Podanie kanapki z twarożkiem, a na to pomidor musi zakończyć się niepowodzeniem przy próbie jedzenia drżącą ręką. Można zamiast tego podać pieczywo z masłem i np. twarożek i pomidora w miseczce do dojadania łyżką. Szansa, że połowa nie spadnie na chorego jest znacznie większa, da to większe poczucie radzenia sobie z jedzeniem.

Zadbajmy o właściwą pozycję do jedzenia
Pozycja siedząca lub półsiedząca przeciwdziała zachłyśnięciu i ułatwia koordynację ruchową. Pozwólmy jeść choremu w jego własnym tempie, nawet jeśli wydaje się nam to zbyt wolno, nie poganiajmy.

Brak apetytu
Jeśli nasz chory nie chce jeść warto sprawdzić czy nic nie dzieje się niewłaściwego z jamą ustną. Wiele chorób przewlekłych powoduje pogorszenie łaknienia i wyniszczenie organizmu. Kiedy nasz bliski odmawia jedzenia, powinno nas to zaniepokoić - skonsultujmy się z lekarzem i powiedzmy o obawach. Może to być chwilowe zaburzenie apetytu, ale również wskazywać na chorobę. Dobrze wyjaśnić powód.

Problem z piciem
Czasem chorzy, zwłaszcza osoby starsze mają problem z łykaniem płynu, boją się zachłyśnięcia. Można wówczas podawać np. rozrzedzony kisiel lub próbować podać wodę, sok, herbatę za pomocą strzykawki typu Żaneta (do kupienia w aptece) i podawać płyn umieszczając strzykawkę w kąciku ust chorego.

Na co zwrócić uwagę
Właściwe odżywianie osób unieruchomionych odgrywa istotną rolę w profilaktyce odleżyn oraz chroni przed pogorszeniem stanu zdrowia pacjenta.
Dobrze jeśli utrzymujemy stałe pory karmienia i podawania jedzenia, to ważne zwłaszcza dla osób z demencją, bo daje poczucie "poukładania dnia" i bezpieczeństwa.