Do pracy metodą, Marii Montessori, każda z nas, nauczycielek, dochodziła inną drogą. Efektem końcowym stało się ukończenie studiów podyplomowych z zakresu Pedagogiki Marii Montessori na UMCS w Lublinie.
Poznawałyśmy pedagogikę dogłębniej, a z każdym mijającym rokiem cele zmierzające do utworzenia grupy o takim charakterze nabierały realnych kształtów. W tym czasie odwiedziłyśmy placówki w Łodzi i w Lublinie, a nauczycielki pracujące od dawna tą metodą, służyły nam swoją pomocą i doświadczeniem.
Aż w roku 2001 zapadła decyzja, aby w naszym mieście - Świdniku- utworzyć grupę prowadzoną tą metodą.
Decyzja o utworzeniu oddziału wiązała się z zabezpieczeniem finansów na ten cel i chociaż placówka nie ma problemów finansowych, zakup pomocy, wyposażenia i remont sali stanowił duże wyzwanie. Zakup pomocy rozłożono na 3 lata.. Część pomocy wykonali polscy rzemieślnicy, nasi znajomi, przyjaciele i rodzina. Kolejnym krokiem w tworzeniu grupy było zorganizowanie warsztatów dla rodziców i zapoznanie ich z podstawami pedagogiki M. Montessori. Nad naszą pracą warsztatową czuwała pani mgr Jolanta Wierucka, która wspierała nas swoją wiedzą i doświadczeniem oraz własną osobą (brała czynny udział w warsztatach).
Po cyklu spotkań, kiedy rodzice zapoznali się już ze specyfiką metody i wiedzieli jak pracuje się w tego typu grupie, zainteresowani i zdecydowani - złożyli swoje deklaracje.
Nie ukrywamy, że te chwile były dla nas trudne. Możemy za to śmiało powiedzieć, że miałyśmy możliwość tworzenia grupy od samych podstaw i jej obecny kształt i charakter pracy odzwierciedlają w dużym stopniu naszą osobowość i wyobrażenie o tym jak powinna wyglądać grupa prowadzona tą metodą.
Po zakończeniu naboru do grupy M. Montessori, przystąpiłyśmy do modernizacji sali, czyli przygotowania otoczenia. Jest to bardzo ważny element w całej koncepcji nauczania M. Montessori.
W duchu montessoriańskim, nauczyciel wspólnie z rodzicami przygotowuje otoczenie edukacyjne dla swojego dziecka. Znalazło to odzwierciedlenie i w naszej pracy. Dzięki pomocy i zaangażowaniu rodziców mamy salę w obecnym kształcie.
Żałujemy, że nie posiadamy zdjęć z czasu remontu! Wyobraźcie sobie te zwały tynku (bo trzeba było drapać sufit i ściany), unoszący się zapach lakieru do podłogi, farby olejnej, emulsyjnej. Nie ukrywamy, że pracy było wiele i trzeba było pokonać różne trudności, ale za to teraz mamy salę, w której nasze dzieci mogą czuć się bezpiecznie i wspólnie z nami budować swoje szczęśliwe dzieciństwo!
Nasze otoczenie stanowi jasna, przestrzenna sala, pokój wypoczynku, własna łazienka i szatnia oraz oddzielne pomieszczenie - pracownia plastyczna. W listopadzie 2007 r. dzięki naszej inicjatywie i staraniom mamy w sali kącik religijny i kącik muzyczny.
Nasz oddział posiada pełne i niezbędne wyposażenie charakterystyczne dla poziomu pierwszego w edukacji Montessori.
Ponadto nasze przedszkole mieści się w zielonym ogrodzie wyposażonym w drewniany plac zabaw, wśród drzew owocowych.
Wspólnie z rodzicami zaadaptowałyśmy część tarasową placu zabaw na ogródek przedszkolny gdzie zgodnie z duchem montessoriańskiego otoczenia dzieci uprawiają zioła, kwiaty, warzywa i owoce.
Dnia 1 IX 2003 oddział przedszkolny w Przedszkolu Publicznym Nr 4 w Świdniku rozpoczął swoje istnienie jako grupa Montessori. Dodajmy, iż dla całej społeczności oświatowej otworzenie tego typu oddziału było znaczącym wydarzeniem. Uroczystą radę Pedagogiczną na, której dokonano otwarcia oddziału zaszczycili swoją osobą: Burmistrz d/s oświaty w naszym mieście, proboszcz Parafii do której należy nasze przedszkole, przedstawiciele Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej, dyrektorzy i nauczyciele z zaprzyjaźnionych placówek lubelskich i świdnickich.
Rok szkolny 2007/2008 był piątym rokiem naszego istnienia i naszej pracy.
Jak wygląda rok pracy w oddziale Montessori
Praca w grupie Montessori nie należy do łatwych. Wymaga nieustannej gotowości służenia innym, bycia przy dziecku i autentycznego zaangażowania w to co się robi. Przynosi jednak ogromną satysfakcję i daje niezłomne poczucie celowości działania, wymierne efekty w postaci konkretnych postępów w rozwoju dziecka.
Specyfiką naszej grupy jest szczególny rodzaj współpracy rodzica z nauczycielem i odwrotnie, dla wspólnego dzieła jakim jest dobro dziecka.
Rodzice aktywnie angażują się w pracę grupy, uczestniczą w jej życiu, a my to im umożliwiamy. Dlatego drzwi przed naszymi rodzicami są zawsze otwarte. Rodzice bardzo często służą nam swoją pomocą, angażują się w szereg prac organizacyjnych, gospodarczych i wykonawczych. Są częstymi gośćmi w ciągu dnia, w czasie pobytu dziecka w przedszkolu. W tym czasie mogą na przykład wspólnie z własnym dzieckiem (i nie tylko) uczestniczyć w „rytuale parzenia herbaty”. Wspólnie z nami cyklicznie organizują i współuczestniczą w uroczystościach i spotkaniach okazjonalnych i świątecznych, m.in. Przygotowanie Jasełek dla dzieci, spotkanie Wielkanocne, spotkania Wigilijne, ognisko, kulig, piknik rodzinny, zakończenie roku w Stadninie Koni, itp.
W grupie panuje naprawdę serdeczna , ciepła i prawdziwie rodzinna atmosfera. Rodzice są bliskimi osobami nie tylko dla własnych dzieci, a te śmiało i bez skrępowania zwracają się ze swoimi potrzebami do dorosłych.
Ponadto każdego roku począwszy od miesiąca lutego rozpoczynamy prowadzenie zajęć adaptacyjnych dla dzieci, które nie uczęszczają do przedszkola.
Miesiąc marzec zarezerwowany jest na organizację i prowadzenie warsztatów dla rodziców zainteresowanych Pedagogiką M. Montessori i pragnących zapisać dzieci do grupy o takim charakterze;
W miesiącach kwietniu i maju prowadzimy zajęcia adaptacyjne z zakresu Pedagogiki Montessori dla dzieci po zakończeniu naboru do naszej grupy.
Po wakacyjnej przerwie spotykamy się z rodzicami nowoprzyjętych dzieci na warsztatach: w miesiącach wrześniu i październiku. Zwykle jest to cykl trzech spotkań warsztatowych na, których poruszamy również zagadnienia dotyczące adaptacji trzylatków.
W grupie Montessori przebywają dzieci w wieku 3, 4, 5 lat. Zróżnicowana wiekowo grupa sprzyja rozwijaniu współpracy, inspiracji do nauki i wychowania, poznawania wzajemnych zainteresowań, przyjaznych relacji.
Realizuje się to przez pomoc dziecku w rozwijaniu samodzielności i wiary we własne siły, rozwijaniu indywidualnych uzdolnień, umiejętności, kształtowaniu szacunku do porządku i pracy, zamiłowania do ciszy i w tej atmosferze do pracy grupowej i indywidualnej, osiąganiu długotrwałej koncentracji nad wykonywanym zadaniem, formowaniu postaw wzajemnej pomocy bez rywalizacji, szacunku do pracy innych
W maju 2007 roku nasz oddział pracujący według Pedagogiki M. Montessori otrzymał Patronat Polskiego Stowarzyszenia Montessori.
Jest to bardzo ważny i znaczący dokument dla placówki, w której pracujemy ze względu na to, że jak na razie jest jednym z nielicznych w województwie lubelskim.
Ponadto, Stowarzyszenie w ten właśnie sposób popiera powstawanie i działanie placówek pracujących według koncepcji pedagogicznej M. Montessori oraz pomaga w ich dalszym rozwoju. Przyznając patronat Stowarzyszenie gwarantuje wysoką jakość funkcjonowania placówki, która pracuje według określonych standardów pedagogiki M. Montessori.
We wrześniu 2007 roku tak jak to było wcześniej zaplanowane w przedszkolu Nr 4 w Świdniku otworzono drugi oddział prowadzony metodą M. Montessori.
Natomiast od września 2009 roku w Przedszkolu Nr 4 w Świdniku zaczął funkcjonować trzeci oddział pracujący według zasad M. Montessori.
Doskonale zdajemy sobie sprawę, że treści zawarte w tej pracy stanowią tylko niewielką część zagadnień dotyczących Pedagogiki Marii Montessori. Pedagogiki, którą śmiało można określić jako pedagogikę miłości i wielkiego szacunku dla potencjału rozwojowego dziecka.
Praca w grupie o takim charakterze zmieniła nas obie. Nauczyła pokory i dała siłę do pokonywania barier i przeciwności losu. Tak! W grupie Montessori poznajemy świat razem z dzieckiem, wielu rzeczy uczymy się od dziecka!
Wielokrotnie przekonałyśmy się, że pedagogika Montessori daje olbrzymie możliwości, satysfakcję, ale nie stanowi recepty na łatwe i szybkie pokonywanie trudności czy kreowanie geniuszu.
Dziecko jest człowiekiem, o czym często zapominamy my dorośli: rodzice, pedagodzy, nauczyciele. Posiada własny plan rozwoju, który często staramy się zmieniać lub uatrakcyjniać za wszelką cenę, cyt:
,,Sądzimy, że dziecko nie potrafi chodzić - więc nosimy je na rękach, że nie potrafi pracować- więc pracujemy za nie:
To idealny sposób na to, aby już na progu życia zaopatrzyć je w kompleks.
Dziecko dąży do niezależności poprzez pracę.
Do niezależności ciała i umysłu.
Jest mu obojętne, co wiedzą inni – chce samo się uczyć, samodzielnie doświadczać w środowisku, wchłaniać je zmysłami dzięki własnemu, osobistemu wysiłkowi”.
Bardzo się cieszymy, że możemy prowadzić grupy pracujące według pedagogiki Marii Montessori. Jesteśmy przekonane, że tutaj, dziecko ma szansę, możliwość spokojnego rozwoju, stawania się mądrym, dobrym, odpowiedzialnym człowiekiem.
Nie krytykujemy absolutnie tradycyjnego stylu wychowania czy nauczania. Zaczynałyśmy przecież swoją nauczycielską drogę jako nauczycielki wychowania tradycyjnego.
Jednak teraz doświadczamy i wiemy, że pedagogika Montessori jest alternatywą również i dla samych pedagogów. Jest sposobem na to aby przestać narzekać, odnaleźć autentyczną radość w tym co się robi i dostrzec celowość własnej pracy, zyskać partnerów w działaniu wśród rodziców i przyjaciół wśród dzieci.
Swoim entuzjazmem i zaangażowaniem w pracy pedagoga montessoriańskiego „zaraziłyśmy” kilka koleżanek.
Mimo wielu obaw stosują w swojej pracy z dziećmi zasady propagowane w Pedagogice Montessori. Dojrzewają do tego aby w przyszłości zostać nauczycielem Montessori.
Moje Montessori, nasze Montessori?
To sposób na życie zarówno osobiste jak i zawodowe. To kształt patrzenia na ludzi, w sposób przyjazny, otwarty i pełen akceptacji. To zachwyt nad potencjałem rozwojowym dziecka. To wewnętrzny spokój w rozpędzonej rzeczywistości!
Szanujemy dziecko i jego wewnętrzny świat. Traktujemy je jako partnera i pozwalamy
rozwijać się według indywidualnych potrzeb. Nie są to jedynie czcze słowa. Wolność wyboru, miejsca i czasu pracy, rozwijanie własnych zainteresowań uwidacznia się w przygotowanym otoczeniu, dużej liczbie specyficznych pomocy, wypracowanych zasadach wspólnego, grupowego życia.
Dużą wagę przykładamy do poszanowania drugiej osoby, i troski o nasze otoczenie.
Dziecko do nas mówi: ,, Daj mi czas ”i my to rozumiemy. Kroczymy obok niego i patrzymy jak się rozwija. Wiemy, że cyt.: ,, Kochać dziecko, to znaczy służyć mu jak daleko to możliwe...”. Ale nie chodzi tutaj o jego wyręczanie tylko o umożliwianie mu znalezienia właściwej drogi postępowania.
Według M. Montessori dziecko rodzi się z własnym planem rozwoju. Potem szczebel
po szczeblu dziecko kroczy swoją drogą. Swe kroki wyznacza ono samo, my dorośli, usuwamy kamienie spod jego nóg, tylko wtedy, gdy jest to konieczne!
Kinga Sobiesiak
Beata Kowalczyk