,,Jeśli poszukujemy dróg do pokoju, to w centrum naszych zainteresowań powinno znaleźć się dziecko”
Koncepcja pracy przedszkola oparta jest na celach i zadaniach zawartych w aktach prawnych:
Ustawa o systemie oświaty oraz aktach wykonawczych do ustawy, w tym w szczególności w podstawie programowej wychowania przedszkolnego.
O naszej placówce:
Przedszkole nr 4 zlokalizowane jest w dobrym punkcie miasta, przy zjeździe z Alei Lotników Polskich, na ulicy Kruczkowskiego 1.
Placówka mieści się w wolnostojącym, jednopiętrowym budynku. Teren wokół przedszkola jest bezpieczny i spokojny, oddalony od zgiełku miejskiego.
baza:
- stosunkowo nowy budynek (1979r.),
- w większości duże, przestrzenne, jasne sale,
- szeroki zakres pomocy dydaktycznych w grupach,
- nowe ramy okienne w całym budynku,
- bardzo dobry stan łazienek,
- wyposażenie sal, kuchni w dobrym stanie,
- sprzęt ułatwiający pracę nauczycielek: ksero, komputer.
kadra:
- silne zaangażowanie nauczycieli w proces samokształcenia i dokształcania,
- wysoko wykwalifikowana kadra pracownicza (pedagogiczna i niepedagogiczna),
- potencjał twórczy nauczycieli,
- młoda kadra pedagogiczna,
- zespół nauczycieli akceptowany przez rodziców, otwarty na zmiany,
- dyspozycyjny personel,
- dobra atmosfera pracy.
działalność:
- bardzo dobra opinia o przedszkolu w środowisku,
- bardzo dobrze układająca się współpraca z radą rodziców,
- różnorodność metod stosowanych w pracy wychowawczo-dydaktycznej,
- bogata oferta zajęć dodatkowych ( angielski, taniec, rytmika) w tym realizacja nieodpłatnych dla dzieci - projektów edukacyjnych (zajęcia wokalne „ piosenka jest dobra na wszystko”, zajęcia plastyczne „ galeria na sznurku”, zajęcia przyrodnicze” „odkrywam świat”),
- dwustopniowa organizacja zajęć adaptacyjnych dla dzieci, które nie uczęszczają do przedszkola,
- funkcjonowanie oddziałów Montessori,
- organizacja warsztatów edukacyjnych dla rodziców i nauczycieli zainteresowanych pedagogiką M. Montessori,
- prowadzenie zajęć adaptacyjnych dla dzieci przyjętych do oddziałów Montessori,
- prowadzenie zajęć adaptacyjnych dla dzieci przyjętych do grup tradycyjnych,
- wydawana gazetka ogólno przedszkolna „ Figielek” oraz biuletyn dotyczący pracy oddziałów Montessori,
- promocja placówki w postaci posiadanej strony internetowej, logo, papieru firmowego, wydawanie folderu informacyjnego, artykuły w prasie lokalnej, relacje telewizyjne, uczestnictwo w spotkaniach, konferencjach, warsztatach na terenie województwa i kraju, udział w konkursach, przeglądach o wymiarze artystycznym.
- bogata oferta imprez wewnętrznych: (ognisko, pasowanie na przedszkolaka, andrzejki, spotkania wigilijne, jasełka w wykonaniu starszaków, zabawa karnawałowa z przygotowywanym przez nauczycielki przedstawieniem –niespodzianką, uroczystość z okazji dnia babci i dziadka, święto wiosny, wyjazdy do teatru muzycznego i teatru H. Ch. Andersena, spotkania wielkanocne, piknik ekologiczny, piknik „ święto rodziny, spotkanie z okazji zakończenia roku szkolnego, wycieczki edukacyjne, spotkania z ciekawymi ludźmi, cykliczna audycja muzyczna prowadzona przez muzyków z filharmonii lubelskiej „ pani muzyka w przedszkolu”), aktywny udział w ogólnopolskiej akcji „ Cała Polska Czyta Dzieciom”, zaangażowanie w organizację i przebieg ogólnomiejskiej inicjatywy o charakterze ekologicznym „ zielone dni świdnika”.
- współpraca z instytucjami i organizacjami działającymi na terenie miasta: Miejskim Ośrodkiem Kultury, Miejsko – Powiatową Biblioteką Publiczną, Wspólnotą Świdnicką, Komitetem Pomocy Społecznej S.O.S Solidarność, Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną,
- współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy w celu pozyskiwania współfinansowanych pracowników z programów aktywizacji bezrobotnych.
otoczenie:
- korzystne położenie przedszkola (łatwy dojazd), jednocześnie z dala od ruchliwych ulic,
- duży, przestrzenny, właściwie zagospodarowany ogród przedszkolny z drewnianym, posiadającym potrzebne atesty placem zabaw, ogródkiem upraw dla dzieci, częścią tarasowa i rekreacyjną,
- dwa razy w roku wymieniany piasek w piaskownicach,
- bliskość instytucji użyteczności publicznej: Urząd Miasta, siedziba Straży Miejskiej, kino Lot, Miejski Ośrodek Kultury, sala i siedziba teatru „Puk, Puk” w galerii Venus, przychodnia zdrowia, Miejsko –Powiatowa Biblioteka Publiczna, Spółdzielczy Dom Kultury, Urząd Pocztowy,
Kochać dziecko, to służyć mu, jak daleko to tylko możliwe. (Maria Montessori)
W całokształcie naszej pracy na pierwszym miejscu stawiamy dziecko - jego dobro, zgodnie z ideą pedagogiki Marii Montessori. Jej pedagogika jest bezpośrednio skierowana na dziecko wraz z jego potrzebami, na jego spontaniczność, aktywność, samostanowienie oraz dążenie do niezależności od dorosłych. Najważniejsza dla wszechstronnego rozwoju dziecka jest jego edukacja w okresie od urodzenia do 6. roku życia. Na etap wychowania przedszkolnego Montessori kładła szczególny nacisk, obmyślając pomoce pedagogiczne i kreując dzieciom sytuacje do działań zgodnych z rytmem rozwojowym, związane z procesami udoskonalania i uświadamiania sobie własnych możliwości. Przykładem są pomoce do ćwiczeń zmysłów. Dostosowane są zarówno do sprawności sensomotorycznej dziecka, jak i jego duchowo - psychicznych potrzeb rozróżniania, porządkowania, klasyfikowania itd.
Dzięki pracy z materiałem rozwojowym (zdobywanie otoczenia) dziecko świadomie odwołuje się do swoich predyspozycji. „pomóż mi to zrobić samemu” - z tą prośbą zwróciło się kiedyś
Dziecko do Montessori.
To życzenie podawała później często jako główną myśl swojej koncepcji wychowania. Odpowiednio przygotowane otoczenie stanowi podstawowy warunek osiągnięcia przez dzieci pełnego rozwoju i życiowej niezależności. Zaprojektowanie odpowiedniego otoczenia, w którym istotny jest - wg Marii Montessori - porządek, należy do powinności nauczyciela.
Wszystko w sali ma swoje miejsce. Porządek jest ukryty w każdym materiale dydaktycznym. Sala jest wyposażona w taki sposób, że umożliwia poznanie i opanowanie rzeczywistości, która stwarza możliwości i wnosi ograniczenia. Wszystkie meble dostosowane są do wzrostu dziecka. Materiał dydaktyczny znajduje się w zasięgu rąk dzieci.
Rola nauczyciela - wychowawcy
Nauczyciel w oddziałach Montessori nie uczy, ale podąża za dzieckiem. Jego głównym zadaniem jest wspomaganie samodzielnych wysiłków wychowanka. Ważnym zadaniem jest wnikliwa i systematyczna obserwacja podopiecznych i ich działań. Nauczyciel powinien dostrzec, kiedy dziecko potrzebuje wsparcia i pomocy, jak również rozbudzać u niego atmosferę pracy, motywować do samodzielnego i indywidualnego działania.
Maria Montessori przydzieliła nauczycielowi określone zadania:
- Ma obowiązek materialnego porządku: precyzyjnie pielęgnować otoczenie, tak by było ono zawsze czyste i uporządkowane,
- Powinien uczyć korzystać z pomocy dydaktycznych,
- Powinien być aktywny, kiedy zaznajamia dziecko z otoczeniem, a pasywny, kiedy to zaznajomienie nastąpiło, powinien obserwować wychowanków, aby ich siły nie marnowały się na szukanie pomocy lub proszenie o pomoc, musi spieszyć z pomocą tam, gdzie jest potrzebny,
- Powinien słuchać i odpowiadać, kiedy jest do tego zapraszany, ma respektować pracujące dziecko bez przerywania mu,
- Powinien akceptować wychowanka, który popełnił błąd, bez poprawiania go,
- Powinien akceptować dziecko wypoczywające, lub obserwujące pracę innych bez przymuszenia go do działania,
- Powinien takiemu dziecku pomóc, proponując mu przedmiot, który ono już raz odzrzuciło, sugerując, czego jeszcze nie zrobiło oraz gdzie popełniło błąd,
- Dziecku poszukującemu powinien dawać swoją obecność, a temu, które zajęło się konkretną pracą, nie może przeszkadzać,
- Powinien ukazywać dziecku, że jego praca jest zakończona, że dobrowolnie wyczerpał swoje siły i milcząco ofiarowuje mu swoją duszę jak duchowy przedmiot.
Wychowawca musi dać odczuć swą obecność dziecku, które szuka, a skryć się przed tym, które znalazł (Maria Montessori).
Wizja dziecka w naszym przedszkolu
Dziecko jest:
- Ciekawe świata,
- Ufne w stosunku do nauczycieli,
- Radosne,
- Aktywnie uczestniczące w życiu przedszkola,
- Twórcze i samodzielne w działalności zabawowej i eudukacyjnej podejmowanej na rzecz własnego rozwoju,
- Uczciwe i prawdomówne,
- Odpowiedzialne i obowizkowe,
- Kulturalne i tolerancyjne,
- Świadome zagrożeń.
Model absolwenta
Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej potrafi dobrze funkcjonować w roli ucznia:
Wykazuje:
- Motywację do uczenia się i wysiłku intelektualnego,
- Zainteresowanie treściami nauczania, chęć poznawania czegoś nowego,
- Umiejętność przyswajania nowych pojęć, logicznego myślenia, korzystania z posiadanych wiadomości, uważnego słuchania,
- Umiejętność koncentracji, pracy przez dłuższy czas, wytrwałość,
- Umiejętność radzenia sobie z trudnościami (nie zniechęca się, gdy mu się coś nie uda, podejmuje próby radzenia sobie z zadaniem),
- Umiejętność współpracy w grupie (podporządkowuje się poleceniom, normom, umie współdziałać z innymi),
- Tolerancję wobec innych, odmiennych postaw, przekonań,
- Samodzielność,
- Odporność na stres (sytuacje problemowe, konflikty z kolegami)
Posiada:
- Zdolność do obdarzania nauczycielki ( i innych dorosłych) uwagą i porozumiewania się w zrozumiały dla innych sposób,
- Wyobrażenie o obowiązkach wynikających z roli ucznia,
- Podstawową więdzę o świecie.
Umie:
- Cieszyć się z własnych osiągnięć i odczuwać satysfakcję, gdy samodzielnie wykona zadanie,
- Posługiwać się zdobyczami techniki (rtv, komputer i inne).
Rozumie, zna:
- Prawa dziecka i respektuje prawa innych ludzi,
- Zasady bezpieczeństwa, zabawy, higieny, dbałości o zdrowie i sprawność fizyczną,
- Zasady kultury współżycia, postępowania,
- Kulturę i dzieciństwo własnego regionu, symbole narodowe,
- Potrzebę szanowania przyrody i środowiska (prezentuje postawę proekologiczną)
- Oraz przestrzega ww. Praw i zasad.
Nie obawia się:
- Występować publicznie,
- Reprezentować grupę, przedszkole,
- Chwalić się swoimi pomysłami osiągnięciami artystycznymi, sportowymi, sukcesami,
- Wykazywać inicjatywę w działaniu,
- Wyrażania swoich uczuć.
Dziecko ma prawo do:
l Zycia i rozwoju,
- Swobody myśli, sumienia i wyznania,
- Aktywnej, serdecznej miłości i ciepła,
- Spokoju i samotności, gdy tego chce,
- Odseparowania się jako osoba również od dorosłych lub innych dzieci,
- Snu lub wypoczynku, jeśli jest zmęczone,
- Indywidualnego procesu rozwoju i własnego tempa rozwoju,
- Pomocy i ochrony przy pokonywaniu przeżyć wywołanych przemocą,
- Wypowiedzi i aktywnej dyskusji z dorosłymi i dziećmi,
- Wspólnoty i solidarności w grupie,
- Aktywnego kształtowania kontaktów socjalnych i otrzymania w tym pomocy,
- Zabawy i wyboru towarzyszy zabaw,
- Pomocy ze strony dorosłych i kontaktów z nimi na zasadzie równouprawnienia,
- Nauki, informacji, badania i eksperymentowania,
- Nauki, jak podchodzić do niebezpieczeństw,
- Doświadczania konsekwencji swojego zachowania,
- Zdrowego żywienia.
Nasze cele w pracy dydaktyczno - wychowawczej
Podstawowym celem Pedagogiki Marii Montessori jest pomoc każdemu dziecku w osiągnięciu pełnego potencjału we wszystkich obszarach życia:
- Stworzenie najkorzystniejszych warunków do rozwoju,
- Rozbudzenie zaciekawienia poznawanym światem,
- Kultywowanie własnej, naturalnej chęci uczenia się,
- Wyzwalanie radości z poznawainia i uczenia się,
- Stymulowanie całościowego, harmonijnego rozwoju dziecka, zgodnie z jego indywidualnym tempem,
- Nauka poprzez aktywne działanie,
- Głębokie poszanowanie osobowości dziecka, zapewnienie mu jak największej samodzielności i niezalężności od dorosłych,
- Okazywanie sobie wzajemnej pomocy dziecko - dziecko, dziecko - dorosły,
- Włączanie rodziców do procesu wychowania i wspierania nauczyciela w kształtowaniu właściwej osobowości dziecka.
Zasady pracy:
Oddziały przedszkolne pracują według zasad Pedagogiki M. Montessori (trzy oddziały przedszkolne).
Aby realizować obowiązujące treści programowe będą wykorzystywane również metody problemowe, twórcze czasami również tradycyjne. Wszystkie metody pracy z dzieckiem uwzględniają podstawową formę jego aktywności, tj. zabawę.
Organizacja pracy nauczyciela z wykorzystaniem ww. metod uwzględnia wszechstronny rozwój dziecka.
Nauczyciele realizują : program adaptacyjny, program współpracy z rodzicami, roczny program wychowawczy, indywidualne programy rozwoju dziecka uwzględniające specyficzne potrzeby dziecka z deficytami jak i uzdolnieniami.
Codzienne planowanie pracy pedagogicznej uwzględnia:
- nasze cele wychowania i nauczania,
- działania zorientowane na dziecko,
- aktualne pory roku,
- święta i uroczystości,
- tradycję przedszkola.
Zasady pedagogiczne Montessori:
Proces rozwojowy dziecka przebiegać będzie zgodnie z ciągłością i płynnością przejść między przedszkolem i szkołą. Zarówno przedszkole, jak i szkoła mają zaspokajać indywidualne potrzeby dziecka.
Zasady pedagogiczne Marii Montessori zapewniają podmiotowe traktowanie dziecka, są nimi:
1. Zasada swobodnego wyboru materiału.
W sali przedszkolnej wszystkie materiały są zawsze dostępne, ułożone tematycznie na półkach, w zasięgu ręki dziecka. Dziecko samodzielnie podejmuje decyzję, z którym materiałem będzie pracować. Łatwo jest odróżnić dwa rodzaje wyborów podejmowanych przez dzieci. Pierwszy - to wybór spontaniczny, kiedy sięga ono po konkretny przedmiot pod wpływem chwilowego zaciekawienia wywołanego jego zewnętrzną atrakcyjnością. Jest to zainteresowanie nietrwałe, charakterystyczne dla dzieci rozpoczynających edukację montessoriańską. Drugi rodzaj wyboru, to wybór świadomy - dokonywany dopiero wtedy, gdy dziecko wie już, jakie jest przeznaczenie danego przedmiotu; co z nim można zrobić, czemu on służy. Informacje o sposobach wykorzystania możliwości edukacyjnych określonego zestawu pomocy rozwojowych zdobywa dziecko podczas indywidualnej lekcji podstawowej.
2. Zasada swobodnego wyboru miejsca pracy.
Dziecko samo decyduje gdzie będzie pracowało, może to być stolik, podłoga lub parapet. Nauczyciel czuwa nad bezpieczeństwem i higieną pracy opartymi na racjonalnym, zdrowym rozsądku i możliwościami organizacyjnymi.
3. Zasada swobodnego wyboru czasu pracy.
W placówkach pracujących wg założeń Pedagogiki Montessori dziecko informuje nas, że właśnie teraz zdecydowało, że będzie zajmować się np. nauką literek lub wiązaniem sznurowadeł lub będzie uczyć się nazw kolorów. Będzie to robiło tak długo, jak zechce: dwie minuty, dwie godziny lub dwa tygodnie.
4. Zasada swobodnego wyboru formy pracy.
Lekcję podstawową przeprowadzamy z każdym dzieckiem indywidualnie. Następnie zaczyna ono pracować samodzielnie. Wie, że ma prawo do pracy w ciszy , że nikt nie będzie mu przeszkadzał. Wie także, że nikt nie będzie mu pomagał, jeśli pomoc jest niepotrzebna. Samodzielnie wybrało sobie temat pracy, będzie pracowało tak długo jak długo praca ta będzie dla niego atrakcyjna i będzie sprawiała mu przyjemność.
Jeśli w grupie mamy 30 dzieci to każde może robić coś innego. Jeśli dwoje lub troje dzieci postanawia zrobić coś wspólnie, to robią to wspólnie.
5. Zasada porządku.
Każdy przedmiot w przedszkolu ma swoje miejsce - skąd został wzięty, tam zostaje odniesiony. Podobnie - każda osoba także ma swoje miejsce i wie co ma robić.
Porządek w otoczeniu - porządek w sercu i w umyśle. Dzieci wbrew opinii dorosłych kochają porządek, on daje poczucie bezpieczeństwa i zaufania do otoczenia.
6. Zasada ograniczenia.
Ograniczeniu, regułom i zasadom postępowania, podlegają wszystkie elementy życia przedszkolnego. Dzieci mają obowiązek przestrzegania ustalonych norm i reguł . Dla przykładu: każdy rodzaj materiału jest tylko w jednym egzemplarzu i trzeba go stosować zgodnie z jego przeznaczeniem, można pracować tylko w miejscu przez siebie wybranym, nie można innym pomagać - jeśli ktoś tego nie potrzebuje, nie można innym przeszkadzać. Wolność jednego dziecka kończy się w momencie, gdy zagraża wolności drugiego.
7. Zasada izolowania trudności.
Jeśli dziecko pracuje z różową wieżą po to, aby poznać lub uporządkować znane pojęcia związane z wielkością ma do dyspozycji:
a) nauczyciela, który wie jak i kiedy w tym pomóc,
b) różową wieżę ( która jest różowa).
Nie zajmuje się kolorami, bo do tego służy inny materiał - kolorowe tabliczki. Nie zajmuje się długościami, grubościami, temperaturami, wagami, dźwiękami, bo do tego służą inne materiały; czerwone belki, brązowe schody, butelki termiczne, tabliczki baryczne, puszki szmerowe i inne.
8. Zasada transferu.
Pedagogika Montessori oferuje także najpełniejszy, spośród wszystkich metod nauczania przedszkolnego i wczesnoszkolnego, zestaw pomocy dydaktycznych - Materiał Montessori. Każdy z tych materiałów to “ogniwo”, logicznie powiązane w długi “łańcuch” . Każde “ogniwo” zawiera w sobie cechy materiału poprzednio wprowadzonego plus jedna cecha więcej.
Informacje, kompetencje, umiejętności opanowane podczas pracy z materiałem, dziecko przenosi na otoczenie. Przenoszenie cech w obrębie materiału i przenoszenie umiejętności na otaczające dziecko środowisko, to właśnie zasada transferu.
9. Zasada własnego działania i powtarzania.
W naszych grupach realizowana jest Podstawa Programowa MEN, jednakże działania edukacyjne podporządkowane są programowi rozwoju każdego dziecka indywidualnie. Wyznacznikiem są zainteresowania, potrzeby, możliwości intelektualne i fizyczne dziecka. Dziecięce działania charakteryzuje fenomen powtarzania, który wg. Montessori jest wpisany w rozwój dziecka. Jeżeli ma potrzebę chwilowego powtarzania danej czynności np: schodzenia ze schodów - akceptujemy to. Pozwalamy dziecku na własne działanie i powtarzanie, czuwamy równocześnie nad jego bezpieczeństwem.
10. Zasada samokontroli.
Każdy materiał montessoriański posiada kontrolę błędu. Pozbawia to nauczyciela możliwości korygowania, poprawiania, wyrażania opinii, nadmiernego chwalenia dzieci, wyrażania dezaprobaty. Materiał jest tak skonstruowany, że pozwala dzieciom, samodzielnie stwierdzić, czy daną pracę wykonały dobrze czy źle. W którym miejscu nastąpiła pomyłka i jak ten błąd naprawić. Dziecko uczy się samokontroli i samodzielności w pracy.
„Czas poświęcony wspieraniu rozwoju dzieci, zaprocentuje w przyszłości ich siłą i wewnętrzną równowagą”
Kara i nagroda
Maria Montessori przyznawała prawo do błędów. Wiele z nich człowiek naprawia metodą prób i błędów. Rozpoznanie błędu, a nie kara, prowadzi do jego usunięcia. Kara stanowi rodzaj poniżania, znieważa człowieka i ubliża jego godności. Nagrodą jest satysfakcja z dobrze wykonanego zadania przez dziecko. Prawidłowość wykonanego zadania potwierdza kontrola błędu.
Otoczenie dziecka:
l Sala przedszkolna:
W sali przestrzegane są m.in. takie zasady, jak: zasada estetyki, niskich i lekkich mebli, w których dostępne są dla dziecka wszystkie materiały, zasada kącików pracy, swobody wyboru rodzaju pracy, jej miejsca i czasu trwania.Wymieszana wiekowo grupa dzieci, co umożliwia wychowanie społeczno-moralne, oraz NAUCZYCIEL,który jest organizatorem przygotowanego otoczenia i jego "elementem". Wraz z dziećmi nauczyciel pielęgnuje to otoczenie, wszyscy są gospodarzami sali.
Dzieci duże i małe uczą się wzajemnie od siebie, ułatwia się rozwój samodzielności dzieci. W grupach mieszanych wiekowo pojawiają się różne pomysły, uzdolnienia, wzorce poglądów i możliwości naśladowania.Pojedyncze dziecko zostanie szybciej zaakceptowane na aktualnym poziomie rozwoju i nie będzie tak szybko "zaszufladkowane" jako zwracajace na siebie uwagę.
Mniej jest rywalizacji wśród dzieci. Łączenie grup wiekowych wpływa pozytywnie na akceptację różnych osobowości(integracja dzieci niepełnosprawnych oraz respektowanie indywidualnego tempa rozwoju).
Otoczenie dziecka tworzy:
Materiał rozwojowy:
Poza porządkiem, obcowaniem z naturą, pięknem, bardzo ważnym składnikiem otoczenia jest materiał rozwojowy. Jego zadaniem jest wspomaganie rozwiju dziecka.
Materiał ten powinien być wprowadzany w odpowiednim czasie, okresie szczególnej wrażliwości na określony rodzaj bodźców. Najistotniejszy czas wprowadzania kolejnego materiału dydaktycznego określa, indywidualnie dla każdergo dziecka, nauczyciel obserwujący jego pracę i czynione w niej postępy.
Materiał rozwojowy został przygotowany zgodnie z określonymi regułami, do których należą m.in:
- stopniowanie trudności,
- przechodzenie od materiału konkretnego do bardziej abstrakcyjnego,
- budzenie ciekawości i zainteresowania dziecka,
- wyzwalanie różnych form aktywności,
- kontrola błędów, która umożliwia samodzielne poszukiwanie rozwiązań i czerpanie radości z sukcesów-dzięki temu dziecko wierzy we własne siły i pragnie podejmować nowe, trudniejsze zadania.
Następną ważną cechą tego materiału jest jego "zaproszeniowy" charakter, tzn. poprzez dostosowanie do fazy rozwoju dziecka zwraca on na siebie jego uwagę, wywołując zainteresowanie, a tym samym chęć do pracy z nim. Opisywany materiał służy rozwojowi całej osobowości dziecka.