Utworzenie Stowarzyszenia Łódzki Obszar Metropolitalny jest uwieńczeniem półtorarocznej współpracy jednostek samorządu terytorialnego ŁOM. 14 grudnia 2012 roku, z inicjatywy Miasta Łodzi podpisany został list intencyjny w sprawie rozwijania współpracy partnerskiej pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego oraz podjęcia działań, zmierzających do efektywnego wykorzystania środków europejskich w perspektywie 2014-2020 na terenie Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego.
W efekcie porozumienia, 21 jednostek utworzyło partnerstwo, które przystąpiło do realizacji projektu „Strategia Rozwoju Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013.
Celem projektu było określenie wspólnych kierunków rozwoju, a także opracowanie dokumentacji technicznej projektów, które będą realizowane na terenie ŁOM w perspektywie finansowej 2014-2020.
Celami Stowarzyszenia są:
- Wspieranie idei samorządu terytorialnego oraz obrona wspólnych interesów członków Stowarzyszenia;
- Sprzyjanie rozwojowi współpracy i integracji jednostek samorządu terytorialnego Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego;
- Promowanie partnerskiego modelu współpracy;
- Wspieranie rozwoju społeczno-gospodarczego Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego;
- Kształtowanie wspólnej polityki stowarzyszonych jednostek samorządu terytorialnego;
- Zwiększenie wpływu Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego na kształt i sposób realizacji działań na jego obszarze wspieranych w ramach polityki spójności.
Stowarzyszenie realizuje swoje cele poprzez:
- Wdrażanie Strategii Rozwoju Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego, będącej jednocześnie Strategią Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, zgodnie z zasadami realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Polsce oraz z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa, wypracowaną w ramach projektu „Strategia Rozwoju Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego” współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej i budżetu państwa w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013;
- Wykonywanie zadań określonych w porozumieniu lub umowie pomiędzy Stowarzyszeniem a Instytucją Zarządzającą Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Łódzkiego na lata 2014 – 2020 w sprawie realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych;
- Inspirowanie działań umożliwiających efektywne i skuteczne zarządzanie ŁOM
- Reprezentowanie interesów członków Stowarzyszenia we wszystkich wspólnych sprawach;
- Inicjowanie i opiniowanie projektów aktów prawnych, dotyczących samorządów terytorialnych, a przede wszystkim ŁOM;
- Propagowanie wymiany doświadczeń w zakresie wykonywanych zadań własnych gmin i powiatów oraz zadań im zleconych przez administrację rządową;
- Inspirowanie i podejmowanie wspólnych inicjatyw gospodarczych, mających wpływ na rozwój jednostek samorządu terytorialnego wchodzących w skład Stowarzyszenia;
- Prowadzenie działalności informacyjnej, konsultacyjnej i programowej, mającej na celu wspólne rozwiązywanie problemów w zakresie poszczególnych dziedzin działalności jednostek samorządu terytorialnego ŁOM;
- Wspieranie prac naukowo-badawczych dotyczących funkcjonowania ŁOM i jego rozwoju;
- Prowadzenie monitoringu procesów społeczno-gospodarczych i środowiskowych na terenie ŁOM;
- Prowadzenie działalności w zakresie informacji i promocji, związanej z realizacją celów Stowarzyszenia.