Bytomskie rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej mogą liczyć na wsparcie w swoim środowisku zamieszkania. Odpowiedzią na zdiagnozowane problemy rodziny są działania podejmowane przez asystentów rodziny, a wśród nich między innymi: konsultacje wychowawcze, działania interwencyjne i zaradcze, udzielanie pomocy w rozwiązywaniu problemów socjalnych, psychologicznych oraz wspieranie aktywności społecznej i zawodowej. Wychodząc naprzeciw uregulowaniom prawnym (Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej) w 2018 roku w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Bytomiu z rodzinami pracowało 22 asystentów rodziny, w tym 10 zatrudnionych w ramach projektu Centrum Wsparcia Rodziny - edycja I, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego oraz 5 zatrudnionych w ramach projektu Asystent z Rodziną - Razem Silniejsi. W 2018 roku z pomocy asystentów skorzystało 291 rodzin.

Do obowiązków asystenta rodziny należy przede wszystkim:

  • wspieranie rodziny poprzez prowadzenie działań o charakterze edukacyjnym w zakresie: prawidłowego wychowania i opieki nad dziećmi, dbania o zdrowie członków rodziny, pomoc w gospodarowaniu budżetem domowym, wykonywania prac na rzecz domu oraz ich podziału na członków rodziny, usamodzielniania się poprzez  uzupełnienie wykształcenia,
  • propagowanie wzorców prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie poprzez edukację i trening w zakresie obowiązujących norm współżycia społecznego,
  • prowadzeniu poradnictwa dla rodzin będących w trudnej sytuacji życiowej, w tym w szczególności poradnictwa dotyczącego możliwości rozwiązywania problemów oraz udzielania informacji na temat pomocy świadczonej przez właściwe instytucje rządowe, samorządowe organizacje,
  • działania profilaktyczne nastawione na zapobieganie negatywnym zjawiskom mogącym wystąpić w rodzinie,
  • stała współpraca z pracownikami socjalnymi ośrodka pomocy społecznej, środowiskiem lokalnym oraz innymi instytucjami m.in.: poprzez uczestnictwo w pracach Zespołu Interdyscyplinarnych,
  • kierowanie się zasadą dobra osób i rodzin, którym służy, poszanowania godności i prawa do samostanowienia,
  • przeciwdziałanie praktykom niehumanitarnym i dyskryminującym osobę, rodzinę lub grupę,
  • sporządzeniu planu pomocy rodzinie w uwzględnieniem metody bezpośredniej pracy z rodziną, zorganizowanie wsparcia środowiskowego poprzez zaproszenie do współpracy reprezentantów służb i instytucji, w zaangażowaniu całej szeroko pojętej rodziny oraz podejmowaniu czynności związanych z realizacją zadań zawartych w planie, przy aktywnym udziale rodziny,
  • monitorowaniu i wspieraniu procesu zmian, wzmacnianiu i pokazywaniu rezultatów własnych osiągnięć, dalsze budowanie postawy aktywnej klienta.

W wyniku współpracy rodzin z asystentami rodziny zaobserwowano u większości rodzin pozytywne zmiany w relacjach rodzic – dziecko, zwiększenie odpowiedzialności za swoją rodzinę, a także poprawę w komunikacji w rodzinie. Pozytywnym rezultatem pracy asystenta jest przejaw aktywności samych podopiecznych, dostrzeganie przez nich potrzeby dokonania zmiany dotychczasowej sytuacji i przyzwyczajeń. Zauważono poprawę wyników w nauce i lepszą frekwencję dzieci w szkole, potwierdzone przez wychowawców oraz pedagogów szkolnych. Część osób odpowiednio zmotywowana przez pracownika, załatwiła zaległe sprawy urzędowe. Rodziny zostały tak pokierowane, by w jak największym stopniu zmniejszyć poczucie lęku i bezradności, a podejmowane przez nie starania poprawy sytuacji rodziny przyniosły widoczne, pozytywne efekty. Treningi domowe przeprowadzone w gospodarstwach domowych, wspólnie z członkami rodzin, przyczyniły się m.in. do poprawy dbałości o porządek i higienę osobistą, a odpowiednio realizowane działania kształtowały umiejętności, nawyki, przyzwyczajenia i postawy, które pozwalają na zachowanie zdrowia. Niejednokrotnie istotne było również wskazanie specjalisty, do którego należy się udać w przypadku problemów zdrowotnych (np. ginekolog, neurolog, stomatolog). Praktycznie we wszystkich rodzinach konieczna była praca nad efektywnym spędzaniem czasu z dziećmi.