W minioną środę dwadzieścioro studentów UTW miało niekłamana przyjemność zwiedzić okresową wystawę płócien Jacka Malczewskiego – radomianina z pochodzenia choć bardzo związanego z Krakowem – w oddziale Muzeum Narodowego w Krakowie. By docenić kunszt jego sztuki , a zarazem zrozumieć przesłanie symboliki postaci i scen na prezentowanych obrazach wynajęliśmy przewodniczkę, która b. ciekawie opowiadała zarówno o obrazach, ale i meandrach życia artysty.

Jako młody, utalentowany chłopak został przekazany przez ojca pod opiekę Adolfa Dygasińskiego - pisarza i patriotę,- a następnie zaczął studiować malarstwo u Jana Matejki. Ci dwaj ludzie oraz ojciec Julian wywarli największy wpływ na jego twórczość. Początkowo malował portrety znanych mu osób, autoportrety, a następnie zaczął tworzyć dzieła naznaczone symbolizmem. Miał piękną żonę Marię Gralewską, która jednak nie interesowała się jego sztuką; interesowały ją ponoć wyłącznie pieniądze ze sprzedawanych obrazów. Nic dziwnego, że kiedy w majątku swego przyjaciela Karola Lanckorońskiego poznał młodą i piękną entuzjastkę swego talentu Marię Balową zakochał się z wzajemnością. Odtąd Maria Balowa pojawiała się w całej serii obrazów mistrza zarówno na portretach jak i wcieleniu Ellenai z poematu Słowackiego „Anhelli”. W obrazie „Zauroczenie” namalował ją jako swą muzę ze skrzypcami w ręku.

Malczewski jako patriota malował całą serię obrazów ukazujących losy zsyłanych na Sybir polskich powstańców wraz całymi rodzinami. Był też człowiekiem nieco próżnym, wręcz narcystycznym co ukazują jego liczne autoportrety, nawet ukazanie siebie w roli Chrystusa w scenie z niewiernym Tomaszem. Wszędzie można zauważyć symbolizm przejawiający się w postaci aniołów, meduz , chimer, harpii. Skrzydła aniołów mają gigantyczne rozmiary, niektóre z nich przybierają kształt skrzydeł motyli. Wielkie wrażenie robi obraz „Polonia” namalowany nieco później niż Wyspiański stworzył witraż o tej samej nazwie.

O tym, że Malczewski był bardzo ceniony niech świadczą słowa wypowiedziane przez Pablo Picasso w trakcie jego pobytu w Polsce w 1948 roku po obejrzeniu szeregu najwybitniejszych obrazów polskich malarzy. Po obejrzeniu „Śmierci Ellenai”powiedział: „Dla obejrzenia choćby tego jednego obrazu warto było tu przyjechać”. Malczewski przez szereg lat był wykładowcą krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych często skonfliktowany z jej rektorami Janem Matejką, czy Julianem Fałatem. Choć w tamtym czasie nie przyjmowano kobiet do Szkoły Sztuk Pięknych, to Malczewski stworzył prywatną szkołę rysunku i malarstwa dla dziewcząt.

Pod koniec życia namalował dwa obrazy przedstawiające jego własny pogrzeb; w scenerii zimowej jak na obrazach z zesłańcami na Sybir, z nielicznymi uczestnikami tego obrzędu. W rzeczywistości pogrzeb Malczewskiego zgromadził niezliczone rzesze wielbicieli jego talentu, a pochowany został w Panteonie Narodowym w krypcie Na Skałce.

Zdjęcia - Malczewski bardzo romantyczny